DEXA/ DXA Scan - Μέτρηση Οστικής Πυκνότητας

Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας (DXA SCAN) είναι η απεικονιστική εξέταση η οποία γίνεται για τον έλεγχο της οστεοπόρωσης, μίας ασθένειας των οστών η οποία είναι αποτέλεσμα της απώλειας ασβεστίου, από τον οργανισμό.

Η απώλεια αυτή οδηγεί τα οστά να γίνονται πιο λεπτά και περισσότερο εύθραυστα.

Η οστεοπόρωση προσβάλλει κυρίως τις γυναίκες μετά το τέλος της εμμηνόπαυσης, αλλά μπορεί να εμφανιστεί με μικρότερη συχνότητα και σε άνδρες.

Όταν υπάρχει περιορισμένη μείωση στην πυκνότητα των οστών την περιγράφουμε ως οστεοπενία ενώ αν είναι περισσότερο εκτεταμένη ονομάζεται οστεοπόρωση.

Στο Απολλώνιo Διαγνωστικό Κέντρο διενεργούνται οι ακόλουθες εξετάσεις:

• Οσφυικής μοίρας σπονδυλικής στήλης
• Ισχίου (αριστερού ή δεξιού ή και τα δύο)

Παράγοντες αυξημένου κινδύνου εμφάνισης οστεοπόρωσης:

• Το γυναικείο φύλο.
• Η ηλικία άνω των 50 ετών.
• Η ορμονική ανεπάρκεια (κυρίως οιστρογόνων) που προκαλείται μετά από ωοθηκεκτομή ή μετά από πρόωρη εμμηνόπαυση.
• Οικογενειακό ιστορικό οστεοπόρωσης.
• Λεπτή διάπλαση του σώματος.
• Διατροφικό έλλειμμα με αποτέλεσμα την ανεπαρκή πρόσληψη ασβεστίου ή παραγωγής βιταμίνης D.
• Ανεπαρκής σωματική άσκηση, καθιστικός τρόπος ζωής ή παρατεταμένη ακινησία στο κρεβάτι.
• Κατάχρηση καπνού, κρέατος, οινοπνεύματος και καφέ.
• Χρόνια λήψη ορισμένων φαρμάκων, όπως η κορτιζόνη.

Μέθοδος μέτρησης οστικής πυκνότητας

Υπάρχουν πολλές μέθοδοι μέτρησης της οστικής πυκνότητας. Ο πιο διαδεδομένος και ταυτόχρονα πιο αξιόπιστος τρόπος μέτρησης είναι η μέθοδος με τη χρήση «δέσμης φωτονίων διπλής ενεργείας» (Dual Energy X-ray Absorsiometry DEXA).

Πρόκειται για μία μέθοδο η οποία κάνει χρήση ακτίνων Χ χαμηλής ωστόσο ενέργειας.

Ποια άτομα χρειάζεται να υποβληθούν σε μέτρηση οστικής πυκνότητας;

• Γυναίκες ηλικίας 65 ετών και άνω.
• Γυναίκες κάτω των 65 ετών με παράγοντες αυξημένου κινδύνου για εμφάνιση κατάγματος.
• Γυναίκες κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης, οι οποίες έχουν παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση κατάγματος, όπως λεπτόσωμη διάπλαση, ιστορικό προηγούμενου κατάγματος.
• Άνδρες ηλικίας 70 ετών και άνω.
• Άνδρες κάτω των 70 ετών αλλά με παράγοντες αυξημένου κινδύνου για εμφάνιση κατάγματος.
• Ενήλικες και των δύο φύλων με παθήσεις που σχετίζονται με χαμηλή οστική μάζα ή συνδέονται με απώλεια οστικής μάζας.
• Ενήλικες και των δύο φύλων που παίρνουν φάρμακα τα οποία μπορεί να ελαττώσουν την οστική μάζα, όπως είναι η κορτιζόνη.
• Ασθενείς που ήδη παίρνουν φαρμακευτική αγωγή για μειωμένη οστική μάζα, ώστε να εκτιμηθεί το αποτέλεσμα της θεραπείας που λαμβάνουν.

Σε ποια ανατομικά σημεία γίνεται η μέτρηση;

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η μέτρηση οστικής μάζας μπορεί να γίνει σε δύο μέρη του σώματος:

• Στους σπονδύλους της Οσφυϊκής Μοίρας της Σπονδυλικής Στήλης και στα Ισχία.
• Μέτρηση μπορεί να γίνει και στο αντιβράχιο (άπω τριτημόριο της κερκίδας), αλλά πιο σπάνια. Η δυνατότητα αυτή δεν υπάρχει σε όλα τα μηχανήματα μέτρησης της οστικής πυκνότητας.

Πώς γίνεται η εξέταση;

Η εξέταση οστικής πυκνότητας είναι ανώδυνη, αναίμακτη και ασφαλής.

Κατά την διάρκεια της εξέτασης ο εξεταζόμενος ξαπλώνει κάτω από ένα ειδικό σαρωτή, χωρίς να χρειαστεί να βγάλει τα ρούχα του.

Ο σαρωτής μετακινείται κατά μήκος του ασθενή ώστε να απεικονίσει την περιοχή ενδιαφέροντος.

Η όλη διαδικασία δεν κρατάει περισσότερο από 15 λεπτά.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Τα αποτελέσματα εκφράζονται σε τιμές Τ-score με τη χρήση λογισμικού ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή.

Η τιμή T-score είναι μία ένδειξη για το πόσο ψηλότερη ή χαμηλότερη είναι η οστική πυκνότητα του εξεταζομένου συγκριτικά με την οστική πυκνότητα ενός υγιούς 30χρονου ενήλικα.

Έτσι οι ασθενείς κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες με βάση την τιμή οστικής πυκνότητας:

• T-score> -1,0 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ
• -1,0 >T-score> -2,5 ΟΣΤΕΟΠΕΝΙΑ
• T-score<-2,5 ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ

Ποια άτομα δεν μπορούν να υποβληθούν σε εξέταση οστικής πυκνότητας;

• Γυναίκες στις οποίες υπάρχει πιθανότητα εγκυμοσύνης.
• Ασθενείς οι οποίοι έχουν υποβληθεί πολύ πρόσφατα σε άλλες διαγνωστικές εξετάσεις κατά τις οποίες έγινε χορήγηση σκιαγραφικού μέσου όπως γαστρογραφίνη ή βάριο (αυτό αφορά μόνο την μέτρηση στην οσφυική μοίρα της σπονδυλικής στήλης). Στην περίπτωση αυτή η εξέταση επαναπρογραμματίζεται για μετά από μερικές μέρες, προκειμένου να δοθεί χρόνος στον οργανισμό να αποβάλει το σκιαγραφικό.

Από τι μπορεί να επηρεαστεί η ακρίβεια της μεθόδου;

• Η μέτρηση οστικής πυκνότητας με την μέθοδο DEXA είναι μία αποτελεσματική μέθοδος για την διάγνωση και την εκτίμηση του βαθμού οστεοπόρωσης. Παρόλα αυτά, η ακρίβεια της μεθόδου μπορεί να επηρεαστεί σε περιπτώσεις ασθενών με συμπιεστικά κατάγματα στην σπονδυλική στήλη ή από την παρουσία υπερτροφικών εκφυλιστικών αλλοιώσεων στους σπονδύλους.
• Επιπρόσθετα, αν θέλουμε καλύτερα και άμεσα συγκρίσιμα αποτελέσματα μεταξύ των εξετάσεων που υποβάλλεται κάποιο άτομο, συστήνεται όπως να γίνεται μέτρηση την ίδια εποχή του έτους, καθώς και με το ίδιο μηχάνημα κάθε φορά. Το τελευταίο έχει ιδιαίτερη σημασία δεδομένου ότι χρησιμοποιούνται διαφορετικοί τύποι μηχανημάτων οι οποίοι χρησιμοποιούν διαφορετικό λογισμικό στατιστικής επεξεργασίας (Lunar, Hologic).

Πόσο επικίνδυνη είναι η ακτινοβολία που εκπέμπεται κατά τη διάρκεια της εξέτασης;

Η μέθοδος DEXA στηρίζεται στην χρήση των ακτίνων Χ.

Η χρησιμοποιούμενη δόση που λαμβάνει ο/η εξεταζόμενος/η είναι εξαιρετικά χαμηλή.

• Επιστροφή στην Αρχική σελίδα